काठमाडौंमा
नेपालका चेलीहरु भारतमा बेचिन्छन् । बालबालिकाहरु सर्कसका लागि बेचिन्छन् । नेपालमै पनि शरिर बेचेर पैसा कमाउनेहरु कैयन छन् । यो त ज्यूदो शरिरको ब्यापार भयो । तर काठमाडौंमा लाशको पनि ब्यापार हुन्छ । कानुन त भन्छ – लाशको किनबेच अपराध हो । तर यसको परवाह नगरी किनबेच भइरहेको छ । एउटा लाशको मूल्य साढे सात हजार तोकिएको छ । लाश बेच्ने निश्चित स्थान छ । विशेष रिपोर्ट ।
काठमाडौंमा ज्यूदा मान्छेको मात्र होइन, लाशको पनि ब्यापार हुन्छ । मान्छे मरेपछि लाशको दाहसंस्कार गरिनुपर्ने हो । तर लाशको ब्यापार हुन्छ । जिउदो हुंदा मूल्य नपाएकाहरुको पनि मरेपछि मूल्य तोकिन्छ । मृत्युपछि उनीहरुका लाशको मोलतोल हुने गरेको छ । त्यो लाशको मूल्य धेरै पर्दैन । एउटा लाशको मूल्य जम्मा साढे सातहजार । काठमाडौंको महाराजगंजबाट लाशको ब्यापार हुन्छ । यो कुनै आपराधिक गिरोहले संचालन गरेको ब्यापार व्यवसाय होइन । सुन्दा अचम्म लाग्न सक्छ, त्यहांबाट लाशको खुल्लमखुल्ला व्यापार भइरहेको छ । हो, तपाईहरु उपचारका लागि भन्दै जाने महाराजगंजको शिक्षण अस्पतालले नै लाशको ब्यापार गर्दै आइरहेको छ । महाराजगंजको शिक्षण अस्पताल बिरामीको उपचार गर्ने स्थलमात्र होइन, लाशको ब्यापार गर्ने पसल समेत बनेको छ ।
यहीं अस्पतालले तोकेको हो, एउटा लाशको मूल्य साढे सात हजार । त्यसैले लाश किन्न चाहनेहरुले अस्पतालमा साढे सातहजार बुझाउंछन् । र, आफूलाई मनपर्ने लाश छानेर लिन्छन् । लाश किन्नु भन्दा अगाडि कतिवटा लाश र कस्ता लाश चाहिएको हो भन्नेबारेमा विवरण खुलाएर पेश गर्नुपर्ने हुन्छ । अनि बेच्नेलाई विवरण चित्त बुझेमा मात्र ग्राहकले लाश किन्न पाउंछ । शिक्षण अस्पतालबाट किनिएका लाश धरान, पोखरा लगायतका स्थानमा लगिने गरिएको छ । बेच्नेहरु जस्तै किन्नेहरु पनि प्रतिष्ठीत नै हुन् । लाश किन्नेको सुचीमा कान्तिपुर डेन्टल कलेज, पिपुल्स डेन्टल कलेज, बिपी कोइराला मेमोरियल कलेज, नेपाल मेडिकल कलेज, काठमाडौं मेडिकल कलेज, धुलिखेल मेडिकल कलेज, पोखराको मनिपाल मेडिकल कलेज लगायत छन् ।
यसरी शिक्षण अस्पतालबाट लाशको ब्यापार हुन थालेको वर्षौ भइसक्यो । लाश बेचेबापत अस्पतालले पैसा पनि कमाउदै आएको छ । त्यसैले लाशको ब्यापार अस्पतालका लागि आम्दानीको श्रँेत भएको छ ।
सडक पेटीमा, मन्दिरको आशपासमा , अस्पतालको आशपासमा भेटिने वेवारिसे लाश प्रहरीले उठाएर महाराजगंजको शिक्षण अस्पताललाई बुझाउछ । हरेक वर्ष दर्जनौं यस्ता लाश भेटिन्छन् काठमाडौंमा । प्रहरीको तथ्यांक अनुसार काठमाडौंमा हरेक महिना सातवटाको हाराहारीमा यस्ता लाश भेटिने गरेका छन् । लाश शिक्षण अस्पतालमा लगेपछि बढीमा ३५ दिनसम्म राखिन्छ । त्यसपछि बिक्री गरिन्छ । अस्पताल लगिएका लाशमध्ये केही क्षतविक्षत अवस्थामा हुन्छन् । कामै नलाग्ने अवस्थामा रहेका यस्ता लाशको दाहसंस्कार गरिन्छ भने सग्ला लाश ब्यापारको लागि राखिन्छ । यसरी लाश बेचेर मात्र शिक्षण अस्पतालले मासिक ३० हजारसम्म आम्दानी गर्दै आएको छ ।
शिक्षण अस्पतालबाट मेडिकल कलेजमा विद्यार्थीको अध्ययनका लागि लाश लगिने गरिन्छ । कालगतिले मृत्यु भएकाहरुको लाश विद्यार्थीको प्रयोगात्मक अध्ययनको लागि उपयुक्त मानिन्छ । तर यस्ता लाशको बिक्रि गैरकानुनी रहेको र लाशको बिक्रि गर्नु अपराध रहेको बताउंछन् कानुनविद्हरु । कानुनविद्हरुका अनुशार यसरी लाश बेच्ने र किन्ने दुबैले अपराध गरिरहेका छन् । तर अस्पतालका अधिकारीहरु भने लाश बेच्न पाउनु कानुनी रहेको दाबी गर्छन् । कानुनविद्हरुका अनुशार यसरी वेवारिशे लाश बेच्ने व्यवस्था न मुलुकी ऐनमा छ न चिकित्सा नियमावलीमा । मुलुकी ऐनमा नै नभएको विषयलाई अस्पतालका अधिकारीहरु भने कानुनी बताउछन् । अधिवक्ता कुन्छाङ लामाका अनुसार कसैको मृत्युअघिको मन्जुरी बिना यसरी प्रयोगशालाका लागि लाश बेच्नु अपराध नै हो । लाश प्रयोगशालामा लैजानका लागि मृत्यु अगाडि त्यो व्यक्तिसंग अनुमति लिन जरुरी छ । कानुन व्यवसायी र अस्पतालका अधिकारीहरुबीच कानुनी व्यवस्थाका बारेमा बाझिएको मत कहिले टुंगो लाग्ने हो , ठेगान छैन ।
No comments:
Post a Comment